documentaires
Afgelopen week zijn (bijna) alle films die ik gemaakt heb, na een jaar van ontwerpen, in een nieuw jasje gestoken: een nieuw hoesje en een nieuwe afdruk op de dvd’s. De filmtitels zijn in mijn lievelingskleur donkerrood.
Aart is vanmiddag begraven in Hoogeveen; ondanks dat het een droevige gebeurtenis was, was het vooral mooi en hartverwarmend. In al die jaren dat ik Aart bezocht en gefilmd heb, heb ik één persoon bij hem over vloer gezien en verwachtte dat Iris (vriendin en gefilmd voor een documentaire, Aart noemde haar: ‘mijn oogappeltje’) en ik één van de weinige belangstellenden zouden zijn op de begrafenis. “Nee, dus”, er waren behoorlijk wat mensen: van de Kerkgemeente uit Hoogeveen die Aart in al die jaren veelvuldig bezochten en probeerden bij te staan, de dominee waar Aart regelmatig contact mee had, zijn neef, bekenden van Aart uit zijn vroegere woonplaats Putten etc. Er ging een wereld voor me open, Aart was natuurlijk alleen maar had – in tegenstelling tot wat ik altijd gedacht had – wel mensen om zich heen die zich om hem bekommerden. Kortom, heel mooi en bijzonder. Ik zal nu de film gaan afwerken en proberen financiële ondersteuning te vinden bij een omroep en fondsen, mogelijk via een producent. Mijn gedachte is de documentaire ‘Aart’ in filmhuizen te kunnen vertonen in 2013 en daarna op de televisie. Aart zei altijd: “Dit wordt je beste film, hè”, dus dat moet lukken. Er is veel en – ik denk – uniek materiaal van een toch heel bijzonder mens die knokte met zijn leven.
In de ochtend van 29 december j.l. is Aart Leeuwenburg overleden. Wie is Aart? Aart was een 67-jarige man uit Hoogeveen, die in een bejaardenhuis woonde en bovenal eenzaam was. Aart heb ik veel bezocht, met en zonder camera, vanaf 1998. Waarom heb ik Aart gefilmd? Dat kan ik pas zeggen als de film uitkomt: ik besefte dat ik het Aart niet kon aandoen de film in de publiciteit te brengen tijdens zijn leven. Hij belde mij een aantal keren per week, zijn laatste telefoontje was van 27 december j.l. met de woorden: “Je had beloofd me te bellen, je hebt het weer niet gedaan, ik heb schoon genoeg van je!” Typisch Aart. Ik belde hem vanmorgen om een afspraak te maken, ik kreeg een kennis aan de telefoon en zij zei: “Aart is vannacht overleden aan een hartaanval……………”.
De film ‘Mocros’ is de afgelopen maand – bij de uitbreng van de film in de bioscoop in Amsterdam, Nijmegen, Breda, Leeuwarden, Helmond en binnenkort Rotterdam – veel in de publiciteit geweest, zowel in de dagbladen als op radio en televisie. In Helmond vond er op 1 december j.l. na de viewing van de film een interessante discussie plaats tussen de maker, burgemeester en wethouders van Helmond, hoofd politie, verschillende lokale en landelijke organisaties (zoals het ‘Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders’) en vooral het publiek met zowel ‘Marokkaanse Nederlanders’ als ‘Nederlanders’. Natuurlijk was er kritiek, maar het was opbouwende kritiek, naar beide kanten toe en quotes als “iedereen moet zich welkom voelen in Nederland” en “we zijn allemaal Nederlanders”. Daar heb ik deze film voor gemaakt, eindelijk mijn doel een beetje bereikt………
Leo, een dakloze uit de serie ‘Ontheemd’ (1998) belde me vorige week. Leo is een zwerver in de pure zin van het woord: op allerlei manieren van vervoer (benenwagen, fiets, bus, trein, liftend) doorkruist hij vooral zuidelijk Nederland. Hij slaapt buiten, in opvangcentra, bij mensen thuis. En altijd een fles port of wodka binnen handbereik. En vrijwel altijd optimistisch gestemd. Maar de mededeling van Leo door de telefoon was minder prettig. Op mijn vraag: “hoe gaat het met je?” antwoordde hij: “goed, alleen heb ik een hersentumor en ik laat me niet meer opereren”. Ik dacht meteen aan een vervolg op de serie, hoe fout dat ook was, zal hem hoe dan ook binnenkort bezoeken en voor de zekerheid een camera meenemen.
De documentaire ‘Foute Vrienden’ is op 22 oktober a.s. om 19.30 te zien, als onderdeel van het TV Film Festival, in het Eye Film Instituut Nederland, Vondelpark 3 in Amsterdam. Na de filmvertoning is de maker aanwezig voor vragen.
In dit artikel die mijn verhaal over de productieperiode van de film ‘Mocros’ en vergelijk die met die van ‘Foute Vrienden’. Ook ventileer ik mijn mening ‘hoe de pers met met allochtonen omgaat’, hopelijk het begin van een discussie…… Op het Nederlands Film Festival heb ik er weinig van gemerkt, van die discussie bedoel ik dan, maar misschien komt dat nog!
De documentaire ‘Mocros’ is te zien op het Noordelijk Film Festival in Leeuwarden van 9 – 13 november a.s. De maker zal aanwezig zijn en hopelijk zal het tot boeiende discussies leiden.
Vrijdag 23 september om 20.00 uur is de première van Mocros tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht.
“In 2005 maakte Roy Dames Ik ben Mohammed. Een aantal van de jongens uit die documentaire is hij van 2002 tot 2010 blijven volgen. In de opvolger Mocros toont hij hen in tussenpozen van ongeveer drie jaar. Ontmoetingen en gesprekken met jongerenwerkers, een dealer, leraren, sollicitatiecommissies en managers van uitzendbureaus geven een beeld van de problemen waarmee deze jongens in Nederland te maken hebben. Niet thuis in Nederland en toerist in Marokko.
Het beeld dat de jongens van zichzelf geven is niet positief. ‘Alle Nederlanders zijn roddelaars en motherfuckers’, zegt Nourdinne. ‘Ik wist niet hoe ik daar met de bus moest komen, dus ik dacht, laat maar’, verklaart Youssef het wegblijven van zijn werk. Dames volgt de jongens tot in Marokko. Gaandeweg wordt het beeld genuanceerder en is het duidelijker waarom de criminaliteit lokt. Maar Tomaz, die deze weg ging, maakt de jongens duidelijk dat het een heilloze weg is. Hij verloor zijn broer en zwager na afrekeningen.”
(Bron: website Nederlands Film Festival)